Gelişim Psikolojisi, bireylerin döllenmeden ölüme kadar davranışlarında olan fiziksel, bilişsel ve sosyal değişikliklerini incelerler. Deneysel Psikoloji, bireylerin davranışlarının altında yatan nedenleri, nasıl tepkiler verdiklerini genellikle hayvanlar üzerinde ve laboratuar ortamlarında inceler. Eğitim Psikolojisi, öğrenme süreçlerinin psikolojik yönlerini araştırır. Kişilik Psikolojisi, bireylerarası farklılıkları inceler, sınıflandırır. Sosyal Psikoloji, birey ile toplum arasındaki ilişkileri inceler. Klinik Psikoloji, psikolojik sorunları olan kişilere yardım eder ve ruh sağlığı üzerine çalışmalar yapar. Psikometri, davranışların ölçülmesi, değerlendirilmesi için testler hazırlanması ve uygulanması.
Eğitim Psikolojisi İnceleme Alanı
Eğitim, insan davranışlarının düzenli olarak değişimini sağlama yöntemidir. Psikoloji, insa... (Devam)
İnsan davranışlarının kontrollü koşullarda (laboratuvar) gözlenmesi. Psikolojinin konusu bilinç (zihin) ve bilince ait öğelerdir. İçe bakış yöntemini (bireyin saf duyumları, kendisi hakkındaki düşünceleri) geliştirdiler.
2. Ä°ÅžLEVSELCÄ°LÄ°K (Dewey)
İnsan davranışlarını evrim kuramına göre inceler. Zihin ve davranışların işlevleri üzerinde durmuşlardır. Kişiliği ve davranışı çevreye uyum süreci olarak görürler.
NÖRO – BİYOLOJİK YAKLAŞIM (James)
İşlevselciliğe bağlı ortaya çıkmıştır. Davranışların oluşumunu beyin, sinir sistemi, beyin hücreleri ve arasındaki bağlara göre açıklar. Çevresel değişiklikler organizmayı etkiler (Güneşli hava, yağmurlu hava vb).
Bir olayın, olgunun ya da davranışın belirli bir amaca yönelik olarak incelenmesi ve bu inceleme sonucunda elde edilen bilgilerin kaydedilmesi sürecidir. İkiye ayrılır:
Kontrollü (Laboratuar) Gözlem Doğal Gözlem
Görüşme (Mülakat)
bilgi toplamak amacıyla iki veya daha fazla kişi arasında yapılan, genellikle soru-cevap şeklinde ilerleyen planlı bir iletişim sürecidir. Üçe ayrılır:
Yapılandırılmış Görüşme: Sorular önceden hazırlanmış ve belirli bir sıraya göre sorulur. Yarı Yapılandırılmış Görüşme: Önceden belirlenmiş bazı sorular vardır ancak görüşme sırasında yeni sorular eklenebilir Yapılandırılmamış (Serbest) Görüşme: Doğal bir sohbet şeklindedir. Sorular ve görüşme akışı esnektir. Katılımcının yanıtlarına göre yeni sorular eklenebilir.
Örnek Olay (Vaka) İncelemesi
Bir olay, olgu, kiÅŸi veya grup gibi belirli bir... (Devam)
Gelişim bir süreç, gelişme ise bir üründür. Örneğin çocuğun dili öğrenmesi gelişim, baba demesi ise gelişme, sonuç, üründür. Olgunlaşma ve öğrenme olmadan gelişim olmaz.
ÖRNEK: Kas gelişimi olgunlaşma, ağaca tırmanmak ise gelişmedir.
Benzer bir şekilde değişim farklılaşmadır, değişme ise bir üründür. Örneğin okuma-yazma bilmeyen birinin okuma-yazma biliyor olması değişim, bu işi yapabilmesi ise değişme.
GeliÅŸimde Temel Kavramlar
BÜYÜME: Bireyin fiziksel özelliklerindeki değişimdir.
OLGUNLAŞMA: Genetik olarak doğuştan gelen, zamanı gelince ortaya çıkan öğrenilmemiş biyolojik değişikliklerdir. Çevre koşullarından bağımsızdır fakat kısmen etkilenir. Örneğin yürüme davranışı için kas ve sinir sistemi gelişimi gerekir.
HAZIRBULUNUŞLUK: Bireyin gelişim görevini, olgunlaşma ve ön bilgi (önceki öğrenmeler, ilgiler ve tutumlar, güdü, sağlık durumu vb) yoluyla yapabilecek duruma gelmes... (Devam)
Kritik dönem kavramından hareketle Havighurst tarafından belirlenmiştir. Gelişimde süreç belli gelişim alanlarında gerçekleşir: Fiziksel Alan, Zihinsel (Bilişsel) Alan, Duygusal Alan, Kişilik Alanı, Sosyal Alan, Ahlaki (Törel ve Vicdan) Alan.
Bebeklik Dönemi (0 – 2 Yaş)
Katı yiyecekleri yiyebilme. Tuvalet alışkanlığının kazanılması. Konuşma ve yürümeyi öğrenme.
İlk Çocukluk Dönemi (2- 6 Yaş)
Cinsiyet farklılıklarını öğrenme, cinsel kimliğini kazanmaya başlama. Dili öğrenme. Anne – baba’dan bağımsızlaşma, bencil hareketler. Doğru ile yanlışı ayırabilme, ahlak gelişiminin başlaması. Okuma – yazmaya hazır duruma gelme.
Son Çocukluk Dönemi (6 – 12 Yaş)
Okuma, yazma, hesaplama becerileri kazanma. Kişisel bağımsızlığa ulaşma. Bedenini aktif olarak kullanabilme. Cinsiyet rollerini öğrenme. Kendine ve çevresine karşı olumlu tutum geliştirme. ... (Devam)
Fiziksel gelişim bedensel ve psiko – motor (zihin – kas kordinasyonu) gelişim olmak üzere iki türlüdür.
Doğum Öncesi
Bedensel gelişim en hızlıdır. Dölüt (Zigot) (0-2 Hafta), Embriyo (2-8 Hafta) ve Fetüs (9 Hafta+) dönemlerinden oluşur.
Bebeklik Dönemi (0 – 2 Yaş)
Bedensel gelişim hızlıdır.
İlk Çocukluk Dönemi (2 – 6 Yaş)
Kaba motor hareketler gelişir. Beden organlarının orantısı düzensizdir. El – göz uyumu yetersiz fakat kordinasyon başlar. Hareketli olmayı tercih ederler. Sonunda sinir sistemi gelişimini büyük ölçüde tamamlar ve kaba motor becerilerde ustalaşırlar.
Son Çocukluk Dönemi (6 – 12 Yaş)
El – göz uyumu sağlanır İnce motor hareketlerde ustalaşır. Fiziksel gelişimin en yavaş olduğu dönemdir. Önceki dönemler ıraksak olan görme duyuları normale döner.
Ergenlik (12 – 18 Yaş)
Erinlik, ergenlik ve son ergenlik olarak 3’e ayrÄ... (Devam)
Olgunlaşma, Zamanı geldiğinde kendiliğinden ortaya çıkan, öğrenilmemiş biyolojik değişiklikler. Yaşantı (Deneyim), Örneğin çocuğun arılarla ilgili bir şema oluşturması arıları görmesi gerekir. Sosyal Etkileşim (Toplumsal Aktarma – Geçiş), Örneğin çocuk masa üzerinde yemek yemeyi toplumdan öğrenir. Dengeleme, Uyum sağlama, çelişkileri giderme. Örgütleme, bilgileri sistemli ve tutarlı hale getirme, bir... (Devam)